Merkezi görme kaybı
Sarı Nokta Hastalığı
Nedir?
‘Sarı Nokta Hastalığı’ olarak bilinen yaşa bağlı maküler dejenerasyonu (YBMD), 50 yaş ve üzeri yetişkinlerde görülen, ilerleyici özellikte göz hastalığıdır. Sarı nokta hastalığı, geri dönüşsüz görme kaybı ve körlük için önde gelen sebeplerden biridir.
Sarı nokta hastalığı, gözde makula hasarına yol açar.
Makula; gözün arkasında retinanın merkezinde yer alan, gözün ayrıntılı ve merkezi görmeden, dolayısıyla okuma, araba kullanma, yüzleri tanıma gibi görevlerinden sorumlu kısmıdır.
Prof. Dr. Levent Karabaş ile Sarı Nokta Hastalığı
Prof. Dr. Levent Karabaş, sarı nokta hastalığının (makula dejenerasyonu) tedavisinde en önemli noktaları anlatıyor.
Makula Dejenerasyonunun Tedavisi Nasıl Yapılır?
Makula Dejenerasyonunda İğne Tedavisinin Faydası Nedir?
Makula Dejenerasyonunda Her Ay İğne Yapılmalı Mıdır?
İğneden Korkuyorum. Tedavi Olmazsam Ne Olur?
İğne Tedavisine Rağmen Görmem Bozulabilir Mi?
İğne Tedavisinin Riskleri Nelerdir?
Risk Faktörleri Nelerdir?
Cinsiyet
(Kadınların sarı nokta hastalığı için aynı yaştaki erkeklere kıyasla daha fazla risk taşıdığı öngörülmektedir)
Kardiyovasküler
hastalıklar
(Şeker hastalığı, kolesterol, yüksek tansiyon, damar sertliği, kalp büyümesi vb.)
Hareketsizlik
Açık renk göz
Obezite
(Klinik çalışmalar erken ve ara evre sarı nokta hastalığının ileri evreye ilerlemesi ile obezite arasında bağlantı olduğunu ortaya koymaktadır)
Güneş ışığına aşırı maruz kalma ve özellikle ultraviyole ışığı
Belirtileri Nelerdir?
- YBMD'nin ilerlemesiyle görme merkezine yakın kısımlarda bulanıklık mevcuttur. Zamanla bu bulanık alanlar daha da genişler ve görme merkezinde kör noktalar oluşur. Nesneler size eskisi kadar parlak ve belirgin gelmeyebilir.
- YBMD'nin görme merkezinde neden olduğu kayıplar, yüzleri tanımanıza, araba kullanmanıza, okuyabilmenize veya evde yemek pişirme veya tamirat yapabilme gibi detaylı çalışmanız gerektirecek işleri yapabilmenize engel olur.
En Sık Rastlanan Belirtileri
Sarı nokta hastalığı olan her 10 hastadan 9’unda kuru tip makula dejenerasyonu ve 1’inde yaş tip makula dejenerasyonu görülür:
Çarpık görme
Görmede azalma
Sarı nokta hastalığında erken teşhis, tedavi ve düzenli kontrol, görmenizin korunması ve iyileştirilmesi açısından çok önemlidir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi planlanırken eş zamanlı olarak yaşam tarzında yapılan bazı değişikler hastalığın gelişimini yavaşlatmada faydalı olabilir. Örneğin;
Sigara kullanılmaması
Taze, yeşil sebzelerden zengin, doymuş yağ oranı düşük beslenme şekli hastalık riskini olduğu kadar hastalığın ilerlemesini azaltmaya yardımcı olur.
Düzenli egzersiz
Tedavileri genel olarak aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür:
- Göz içi ilaç uygulaması
- Fotodinamik tedavi
- Destek tedaviler
Damarlanma oluşumunu durdurmak veya engellemek amacı ile kullanılan anti-VEGF, antikorların göz içine enjekte edilmesi sürecini ifade eder. Sadece göz hastalıkları uzmanları tarafından uygulanması gereken bir tedavidir. Son yıllarda geliştirilen bu tedaviyle YBMD'ye bağlı görme kaybının engellenmesi, görmenin iyileştirilmesi ve iyileşmenin korunması mümkün olmuştur.
Bu tedavinin amacı yeni damarların tıkanmasını önlemek ve buna ek olarak retinadaki kan sızıntısının durdurulmasını sağlamaktır.
Görme fonksiyonunun korunmasında beslenmenin önemli bir faktör olduğu dikkate alınırsa, gıda takviyeleri olarak alınabilecek vitamin, mineral ve antioksidanlar mevcut tedavilere destek anlamında bir işlev üstlenirler.
Günlük Yaşamda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?
Fotoğraf Sanatçısı Mustafa Seven'in Kadrajından Sarı Nokta Hastalığı
Dünyada sarı nokta hastalığından (YBMD) etkilenen kişi sayısı yaklaşık 30 milyon, Necla Dinçer de onlardan biri…
Mustafa Seven fotoğraf çekerken Necla Hanım da sarı nokta öyküsünü anlatıyor. Necla Dinçer’e öyküsünü bizimle paylaştığı için teşekkür ederiz.
Enise Hanım'ın Sarı Nokta Hastalığı Hikayesi
Enise Hanım, 6 yıl önce gözlerindeki çarpık görme, görme zorluğu ve renkleri ayırt edememe gibi şikayetler nedeniyle doktora gitmiş ve sarı nokta hastalığı tanısı almış. Erken teşhis sayesinde, çok daha büyük zorluklar yaşamak zorunda kalmadan tedavisine başlamış. Enise Hanım “göz ve sağlık için her şeye değer” diyerek tedavisine dört elle sarılmış.
Resim yapmayı çok seven Enise Hanım, tüm sarı nokta hastalarına da sevdikleri şeyleri yapmaktan vazgeçmemelerini tavsiye ediyor.
COVID-19 Döneminde Göz Sağlığı
Sarı Nokta - Diyabetik Maküler Ödem - Retinal Ven Tıkanıklığı
Dünya genelinde COVID-19 salgını nedeniyle tanımlanmış riskli yaş aralığı 65 yaş üstüdür. İntravitreal enjeksiyonlar ise sıklıkla yaşa bağlı makula dejeneresansı (sarı nokta), diyabetik maküla ödemi ve ven tıkanıklarına bağlı makula ödemi tedavisinde uygulandığından genellikle bu yaş grubundaki olguları kapsar. Tanımlanmış risk yaş aralığında yer alan bu hastalarda göz kliniklerine başvurmayarak düzenli uygulanması gereken tedavilerinden yoksun kalmaları nedeniyle ciddi görme kayıpları gelişebilir.
Üstelik diğer gözün daha önceden etkilenmiş düşük görmeye sahip skarlı bir göz olması durumunda, hastaların görmesi yaşanabilecek tedavi gecikmesi nedeniyle yasal körlük seviyesine inebilir ve kalıcı morbiditeye sebep olabilir.1
Nelere Dikkat Edilmeli?1-2
- Hasta vizit öncesi kliniğini arayarak hekimi ile görüşebilir.
- Hasta görmesini günlük olarak takip edip değerlendirmelidir.
- Hastaneye gidildiğinde hasta yakınlarının zorunlu haller dışında kliniğe girmemeleri gerekebilir.
- Bekleme salonlarında kalabalık yapılmamalıdır.
- Bekleme salonlarındaki diğer kişiler ile sosyal mesafe korunmalıdır.
- Eller sabunla en az 20 saniye yıkanmalıdır.
- Eller yüze sürülmemelidir.
- Maske kullanılmalıdır.
Referanslar
1- https://koronavirus.todnet.org/post/covid-19-pandemisi-ve-intravitreal-enjeksiyon-uygulamalar
2- https://www.brightfocus.org/macular/article/macular-coronavirus-tips-patients
COVID-19 Bilgilendirme